Jedną z podstawowych cech postępowania regulowanego przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2058) jest jego niski stopień sformalizowania. „Postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym i uproszczonym, w którym przepisy kodeksu postępowania administracyjnego znajdują zastosowanie dopiero na etapie wydania decyzji w trybie art. 16 u.d.i.p.” (z uzasadnienia uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 9 grudnia 2013 r., I OPS 7/13, ONSAiWSA 2014, nr 3, poz. 37). Świadczy o tym również bardzo szeroki zakres podmiotowy prawa do informacji – wszak zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. przysługuje ono każdemu.
Przepis art. 2 ust. 1 u.d.i.p. obejmuje nie tylko osoby fizyczne, lecz także osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, np. organizacje społeczne. Tak więc nawet gdy wniosek nie precyzuje, czy wnoszącym o udostępnienie informacji publicznej były podpisane na nim osoby występujące jako osoby fizyczne, czy też była nim reprezentowana przez nie osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, to fakt ten nie może stanowić przeszkody w rozpoznaniu wniosku. Jeśli przyjęlibyśmy odmienny punkt widzenia, doszłoby do zdeprecjonowania idei dostępu do informacji publicznej, której założeniem jest jawność działań władzy publicznej. Skoro więc prawo żądania informacji publicznej przysługuje każdemu, to tym samym stroną postępowania sądowego (art. 32 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) jest każda osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych (art. 26 § 1 p.p.s.a.), która żąda sądowej kontroli prawidłowości realizacji jej wniosku. Osobami tymi mogły więc być osoby podpisane na wniosku o udostępnienie żądanej informacji w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej (zob. wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2012 r., I OSK 2033/12, CBOSA).
Dodatkowo osoba wykonująca prawo do informacji nie musi tłumaczyć przyczyn złożenia wniosku – świadczy o tym treść art. 2 ust. 1 u.d.i.p. – od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Nie powinno więc mieć znaczenia, kto składa wniosek ani co kieruje wnioskodawcą, który korzysta z prawa do informacji (pomijam w tym momencie sytuację, gdy wnioskodawca wnosi o informację przetworzoną, kiedy to jego identyfikacja może mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia o zaistnieniu przesłanek dla przetworzenia informacji wskazanych w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p.).
Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, należy stwierdzić, że wnioskujący nie musi ujawniać żadnych informacji o sobie, tym samym na etapie wniosku może pozostać anonimowy.
Obowiązkowe jest określenie we wniosku sposobu i formy udostępnienia przekazania wnioskowanej informacji publicznej. Należy jednak pamiętać, że każdy anonimowy wnioskodawca powinien mieć świadomość, iż brak jego identyfikacji w kolejnych etapach postępowania wnioskowego może utrudnić jego pozytywne zakończenie, a nawet doprowadzić do pozostawienia sprawy bez rozpoznania. W sytuacji gdy wniosek został złożony drogą elektroniczną, drogą poczty tradycyjnej czy telefonicznie, z punktu widzenia założeń ustawy o dostępie do informacji publicznej nie ma znaczenia rzeczywista tożsamość wnioskodawcy. Istotne natomiast jest, czy podmiot wnioskujący przekazał w swym wniosku jakiekolwiek dane umożliwiające podmiotowi zobowiązanemu przekazanie odpowiedzi na wniosek. (…) To tylko fragment wyjaśnienia Piotra Sitniewskiego na ten temat. Pełną jego treść oraz wiele innych przydatnych informacji można znaleźć w książce „Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism”. W sprzedaży ukazało się właśnie drugie wydanie tego tytułu, które zostało uzupełnione o kilkadziesiąt nowych pytań i odpowiedzi, najnowsze orzeczenia sądowe, a także 13 wzorów dokumentów (wnioski, wezwania, powiadomienia, informacje) związanych z realizacją prawa do informacji publicznej.
Autor wyjaśnia, co stanowi informację publiczną, a ponadto omawia:
- zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do informacji publicznej,
- formy wniosku o udostępnienie informacji publicznej,
- formę i sposób udostępnienia informacji publicznej,
- tryby udzielenia informacji publicznej,
- zasady udzielania odpowiedzi na wniosek,
- zagadnienia opłat i kosztów.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi
|