Zgodnie z art. 37b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy[1] będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej[2]. Charakter prawny diety przewodniczącego różni się od charakteru prawnego diety przysługującej radnym organu stanowiącego gminy.


Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 4 u.s.g., na zasadach ustalonych przez radę gminy, radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Z przywołanej regulacji jednoznacznie wynika, że prawo radnego do diety i zwrotu kosztów podróży służbowych ma charakter pierwotny i bezwzględny. Tymczasem przyznanie diety i zwrotu kosztów podróży służbowych przewodniczącemu j.p.g. zostało uzależnione od woli rady gminy w tym zakresie. Dieta i zwrot kosztów podróży będą przysługiwać przewodniczącemu dopiero od momentu określenia zasad ich przyznawania w uchwale rady gminy. Jeżeli rada nie ustanowi zasad, to przewodniczącemu nie będzie przysługiwać prawo do diety i zwrotu kosztów podróży służbowej[3].

WSA w Rzeszowie w wyroku z dnia 25 sierpnia 2016 r., II SA/Rz 1701/15 stwierdził,
że w zakresie kompetencji przewidzianej w art. 37b ust. 1 u.s.g., rada gminy może przyznać przewodniczącym j.p.g. dietę, określić jej wysokość, a także wskazać warunki uprawniające
do uzyskania diety. Wymaga jednak podkreślenia, że przyznanie prawa do diety oraz zwrotu kosztów podróży służbowej ma charakter fakultatywny. Nieprzyznanie diety nie może zatem zostać potraktowane jako naruszenie art. 37b ust. 1 ustawy samorządowej. W przywołanym wyroku sąd wskazał, że podstawowym kierunkiem w jakim art. 37b ust. 1 u.s.g. powinien być wykorzystany jest dobro wspólnoty samorządowej. Rada gminy dysponuje znaczną swobodą określenia zasad przyznawania diety oraz zwrotu kosztów podróży służbowej przewodniczącego jednostki pomocniczej gminy, ponieważ ustawodawca nie wskazuje żadnych jednoznacznych kryteriów, które należy w tym zakresie stosować[4].

Uchwałę rady gminy w sprawie określenia zasad przyznawania przewodniczącemu organu wykonawczego j.p.g. diety oraz zwrotu kosztów podróży służbowej należy zakwalifikować do aktu kierownictwa wewnętrznego. Zakres podmiotowego obowiązywania uchwały ogranicza się do przewodniczących jednostek podziału pomocniczego. Regulacja uchwały nie wpływa na sytuację prawną jednostek spoza systemu administracji, dlatego nie stanowi aktu prawa miejscowego[5].

W orzecznictwie sądów administracyjnych zwrócono uwagę, że przez „zasady”, o których mowa w art. 37b ust. 1 u.s.g. należy rozumieć również tryb rozliczeń diet i kosztów podróży.
Z tego względu w uchwale rady gminy należy uregulować sytuację, gdy przewodniczący organu wykonawczego przez dłuższy okres czasu nie wykonuje obowiązków wynikających z pełnionej funkcji, czyli nie ponosi żadnych kosztów[6]. Ponadto należy podkreślić, że pojęcia „diety” oraz „kosztów podróży służbowej” nie są tożsame. Za nieprawidłowe należy uznać stanowisko, z którego wynikałoby przyjęcie, że w skład diety przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy wchodzą również kwoty stanowiące zwrot kosztów podróży służbowych[7].

LEX Omega Administracja Samorządowa Artykuł pochodzi z programu LEX Omega Administracja Samorządowa Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami

Przypisy:
[1] Dalej również jako j.p.g.
[2] Tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm., dalej również jako: u.s.g.
[3] B. Jaworska-Dębska, Komentarz do art. 37b u.s.g. [w:] P. Chmielnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LexisNexis 2013/el.
[4] LEX nr 2122417.
[5] Zob. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 7 kwietnia 2008 r., IV SA/Gl 970/07 (LEX nr 507805).
[6] Zob. wyrok WSA w Opolu z dnia 30 października 2007 r., II SA/Op 362/07 (LEX nr 438649).
[7] Zob. wyrok WSA w Opolu z dnia 20 września 2007 r., II SA/Op 230/07 (LEX nr 438694 ).