Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków daje przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym instrumenty do zwalczania tego zjawiska – umożliwia dokonanie kontroli, przewiduje przepisy karne.
Przez kilkanaście lat obowiązywania ustawy powinno było wykształcić się orzecznictwo w zakresie nielegalnego poboru, tymczasem nie powstało ani orzecznictwo, ani literatura poświęcona tej kwestii, nie poprawiono istotnych wad w aktualnych przepisach, bodaj nawet ich nie zauważono. W wielu gminach przepisy karne pozostały martwe, a skala kradzieży wody i nielegalnego odprowadzania ścieków ustabilizowały się na nieracjonalnie wysokim poziomie.
Henryk Palarz (doktor nauk prawnych; arbiter przy Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach; przewodniczący rady nadzorczej w przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym; od kilkunastu lat prowadzi działalność szkoleniowo-doradczą; autor publikacji z zakresu prawa energetycznego i wodociągowo-kanalizacyjnego) we wstępie do swojej ostatniej książki, wskazuje, że nasuwa się uzasadnione przypuszczenie, że przedsiębiorstwa i gminy próbują radzić sobie same z nielegalnym poborem wody i odprowadzaniem ścieków bez pomocy organów ścigania, licząc na własną efektywność i dlatego problem nie wychodzi poza teren gmin.
Tymczasem rola gminy w zwalczaniu nielegalnego poboru wody lub nielegalnego odprowadzania ścieków jest bezsprzecznie ogromna. Składają się na to m.in.:
- Uchwalenie regulaminu przez radę gminy
- Zatwierdzanie taryf dla wody i ścieków oraz uchwalanie planu
- Odmowa zatwierdzenia taryf z uwagi na poziom strat wywołany nielegalnym poborem wody lub nielegalnym odprowadzaniem ścieków
- Zadania wójta jako organu zezwalającego i kontrolującego.
Więcej na ten temat można przeczytać w książce „Nielegalny pobór wody i nielegalne odprowadzanie ścieków. Aspekty prawne.” – ta niezwykle cenna dla wszystkich zainteresowanych tematem poboru wody monografia ukazała się pod koniec lutego br. nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer. Autor przedstawił różne formy popełniania tego typu wykroczeń i przestępstw, wskazówki dotyczące metod ścigania, sposoby obciążania sprawców nielegalnego poboru wody lub odprowadzania ścieków oraz aspekty odpowiedzialności karnej i cywilnej.