Czytaj też: Głosowanie korespondencyjnie może być pułapką dla samorządów

Regulacje dotyczące głosowania korespondencyjnego zawarte w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 z późn. zm.) [Kodeks wyborczy, Kw] wydają się być klarowne (Dział I, Rozdział 6a Głosowanie korespondencyjne, art. 53a – 53l). Jak zwykle jednak „diabeł” tkwi w szczegółach.

Zgodnie z art. 53g § 7 Kodeksu wyborczego, Państwowa Komisja Wyborcza [PKW] została zobowiązana/upoważniona m.in. do określenia instrukcji głosowania korespondencyjnego, która mam być dostarczana w ramach pakietu wyborczego. Bez względu na to, czy głosowanie korespondencyjne będzie cieszyć się dużym, czy nikłym zainteresowaniem wyborców, nie można pozwolić na niedoróbki i eksperymenty przy opracowaniu treści i formy dokumentu, który może się okazać kluczem do ważności wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej.

Państwowa Komisja Wyborcza, w uchwale z dnia 9 lutego 2015 r. w sprawie określenia wzoru i rozmiaru koperty na pakiet wyborczy, koperty zwrotnej, koperty na kartę do głosowania, oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu oraz instrukcji głosowania korespondencyjnego (M.P. poz. 211) [uchwała PKW] – określa m.in. w załączniku nr 5 wzór przedmiotowej instrukcji, która ma mieć zastosowanie w najbliższych wyborach. Aby głos wyborcy oddany na karcie wyborczej, przesłany listownie był uwzględniony w wynikach wyborów nie wystarczy odpowiednio wypełnić kartę wyborczą i spakować ją do koperty zwrotnej. Należy także odpowiednio i w określonym terminie dostarczyć go do właściwej obwodowej komisji wyborczej [okw].

Wzór przygotowany przez PKW nie ma niestety charakteru uniwersalnego i wyczerpującego. Ustala dość jednoznaczne (mimo kilku niezręcznych sformułowań) wskazówki dla wyborcy jak prawidłowo oddać głos i przygotować kopertę zwrotną z kartą do głosowania, nie zawiera jednak wystarczająco szczegółowej ścieżki dostarczenia koperty zwrotnej do okw.

Okazuje się, że rozszerzenia czy uzupełnienia instrukcji o tę część wskazówek mają dokonać, w oparciu o rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie przesyłek w głosowaniu korespondencyjnym w kraju (Dz. U. poz. 131) odpowiednio urząd gminy nawet nie wójt (burmistrz, prezydent miasta) lub konsul. Pozostawanie PKW w przekonaniu, że gminy, w swej różnorodności i masie, dokonają tego prawidłowo jest dość zaskakujące. Nie trzeba nikogo przekonywać jak ważne w tego typu dokumentach jest użycie odpowiednich określeń, sformułowań, pojedynczych wyrazów a nawet znaków interpunkcyjnych.
 

Jeżeli PKW nie skoryguje wzoru, biorąc pod uwagę, że postało jeszcze trochę czasu do dostarczenia pakietów wyborczych, może warto przeprowadzić wzajemne konsultacje i wymianę uwag, aby opracować w skali kraju jak najbardziej uniwersalny, czytelny wzór instrukcji, który poprowadzi wyborców – po raz pierwszy głosujących korespondencyjnie przez procedury tego głosowania. Warto zawczasu zadbać o to, by Polska ponownie nie stała się pośmiewiskiem w Europie, tym razem z powodu nieudolności w wyborze swojego prezydenta.


Poniżej przedstawiamy propozycję treści instrukcji z prośbą o zgłaszanie uwag i komentarzy, ewentualnie własnych propozycji.

INSTRUKCJA
GŁOSOWANIA KORESPONDENCYJNEGO W WYBORACH PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

1. Wyborca otrzymuje pakiet wyborczy zawierający:
1) zaadresowaną kopertę zwrotną;
2) kartę do głosowania;
3) kopertę na kartę do głosowania;
4) oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu;
5) niniejszą instrukcję.
Pakiet wyborczy, o ile zażądał tego wyborca, powinien zawierać również nakładkę na kartę do głosowania sporządzoną w alfabecie Braille'a.
2. Na karcie do głosowania wyborca oddaje głos, w sposób określony w informacji znajdującej się w dolnej części karty do głosowania. Należy pamiętać, że znakiem "x" są dwie linie przecinające się w obrębie kratki przeznaczonej na oddanie głosu.
3. Po oddaniu głosu należy kartę do głosowania umieścić w kopercie oznaczonej "Koperta na kartę do głosowania" i kopertę tę zakleić. Niezaklejenie koperty na kartę do głosowania spowoduje, że karta do głosowania w niej się znajdująca nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania. Do koperty na kartę do głosowania nie wkłada się oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu.
4. Zaklejoną kopertę na kartę do głosowania należy włożyć do koperty zwrotnej, zaadresowanej na adres odpowiedniej, obwodowej komisji wyborczej.
5. Do koperty zwrotnej należy także włożyć oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Przed włożeniem oświadczenia do koperty należy wpisać na nim miejscowość i datę jego sporządzenia oraz własnoręcznie je podpisać.

Uwaga!
Jeżeli wyborca nie może lub nie umie złożyć podpisu, oświadczenie podpisuje za niego inna osoba przez niego upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu; w takim przypadku osoba upoważniona wpisuje również nazwę miejscowości i datę sporządzenia oświadczenia. Niewłożenie oświadczenia do koperty zwrotnej lub niepodpisanie go spowoduje, że karta do głosowania nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania.
6. Przygotowaną zgodnie z pkt 1-5 kopertę zwrotną należy osobiście, okazując dokument potwierdzający tożsamość, za pokwitowaniem nadać na adres obwodowej komisji wyborczej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie przesyłek w głosowaniu korespondencyjnym w kraju (Dz. U. poz. 131) przekazując:
1) przedstawicielowi Poczty Polskiej S.A.:
a) do środy, tj. do 6 maja 2015 r. – w dowolnej placówce Poczty Polskiej S.A.
b) do czwartku, tj. do 7 maja 2015 r. – w placówce Poczty Polskiej S.A. usytuowanej na obszarze Gminy ……, (w której wyborca ujęty jest w rejestrze wyborców),

Uwaga!
Wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.), może w momencie doręczenia albo odbierania pakietu wyborczego zgłosić potrzebę jej odbioru pod adresem wskazanym przez wyborcę.
Wówczas przedstawiciel Poczty Polskiej S.A. odbierze od wyborcy kopertę zwrotną najpóźniej do czwartku, tj. do 7 maja 2015 r.

7. Jeżeli wyborca nie nada koperty zwrotnej w placówce Poczty Polskiej może przed dniem głosowania tj. w piątek 8 maja 2015 r. od godz. … do godz. …. osobiście dostarczyć kopertę zwrotną do Urzędu Gminy ………….., przy ul. ……………….., do którego zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, w godzinach jego urzędowania.
8. Wyborca może także w dniu głosowania tj. 10 maja, od godz. 7.oo do godz. 21.oo (tj. do czasu jego zakończenia), osobiście dostarczyć kopertę zwrotną do obwodowej komisji wyborczej wskazanej na kopercie zwrotnej.