Więcej informacji znajdą Państwo w nowym produkcie – LEX Omega Administracja Samorządowa.

Wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej zostało uregulowane w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 909 z późn. zm., zwana dalej u.o.g.r.l.).

Wyłączenie gruntów z produkcji

Pod pojęciem wyłączenie gruntów z produkcji należy rozumieć rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów. Natomiast nie uważa się za wyłączenie z produkcji grunty pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu, jeżeli przerwa w rolniczym użytkowaniu tych obiektów jest spowodowana zmianą kierunków produkcji rolniczej i trwa nie dłużej niż 5 lat (art. 4 pkt 11 u.o.g.r.l.).

Komentowana ustawa nakłada obowiązek uzyskania decyzji administracyjnej od określonej kategorii gruntów. Do tych kategorii należą:

  • użytki rolne wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb;
  • użytki rolne klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego; grunty pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;
  • grunty pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu;
  • grunty pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;
  • grunty parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi;
  • grunty rodzinnych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych; grunty pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi;
  • grunty zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
  • grunty torfowisk i oczek wodnych;
  • grunty pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych; grunty leśne, przeznaczone na cele nierolnicze i nieleśne (art. 11 ust. 1 u.o.g.r.l.). Przedmiotowa decyzja nie jest jednak wymagana, jeżeli ww. grunty rolne mają być użytkowane na cele leśne.

W celu uzyskania decyzji o wyłączeniu gruntów z produkcji rolniczej, należy złożyć do starostwa właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej. Podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

 

Wyżej wymienione podmioty winny dołączyć do wniosku:

  • decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r. poz. 778, z późn. zm.). W sytuacji, gdy nie ma takiego wymogu, należy przedłożyć wypis i wyrys z obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego danej gminy obejmującego dany teren, bądź informację o terenie wydaną przez właściwy urząd gminy;
  • dowód stwierdzający prawo dysponowania nieruchomością (np.: umowa sprzedaży, umowa darowizny, skrócony odpis księgi wieczystej);
  • plan zagospodarowania działki obejmujący całe zamierzenie budowlane z uwzględnieniem elementów, o których mowa w przepisach art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290, z późn. zm.), z rozliczeniem powierzchni inwestycji w klasach i użytkach oraz wskazaniem terenu przeznaczonego do wyłączenia z produkcji rolniczej oraz terenu niezainwestowanego, jeżeli taki teren ma pozostać;
  • mapa do celów projektowych z zaznaczonym graficznie, kolorowym, wyraźnym obrysem powierzchni niezbędnej do wyłączenia z produkcji oraz liczbowym zbilansowaniem powierzchni terenu z rozbiciem na działki i klasy gruntów;
  • w przypadku ubiegania się o obniżenie należności za wyłączenie gruntu rolnego z produkcji - dokument określający wartość rynkową objętego inwestycją gruntu (np.: opinia rzeczoznawcy według cen rynkowych).

Z kolei podmioty ubiegające się o wydanie ww. decyzji, celem wydobywania torfów, do wniosku winny załączyć:

  • dokumentację określającą położenie, powierzchnię i miąższość torfowiska oraz rodzaj występującego tam torfu;
  • projekt eksploatacji, uwzględniający podział na etapy i termin jej zakończenia;
  • projekt rekultywacji torfowiska i termin jej zakończenia;
  • ocenę wpływu eksploatacji torfowiska na środowisko przyrodnicze, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej.

Złożenie wniosku nie podlega opłacie skarbowej. Z kolei wydanie decyzji następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.

Decyzja określa grunty podlegające wyłączeniu, z określeniem ich położenia, numerów ewidencyjnych areału i klas bonitacyjnych oraz wysokość należności za wyłączenie, kwoty pomniejszenia tej należności, wysokość opłat rocznych tytułu wyłączenia. W decyzji dotyczącej wyłączenia z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt. 2–10 u.o.g.r.l., oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, określa się obowiązki związane z wyłączeniem. Nadto właściwy organ w przedmiotowej decyzji, po zasięgnięciu opinii wójta, może nałożyć obowiązek zdjęcia oraz wykorzystania na cele poprawy wartości użytkowej gruntów próchniczej warstwy gleby z gruntów rolnych klas I, II, IIIa, IIIb, III, IVa i IV oraz z torfowisk.

Należy zaznaczyć, że z uzyskaniem decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolniczej wiąże się obowiązek uiszczenia należności i opłat rocznych, a w odniesieniu do gruntów leśnych również jednorazowego odszkodowania w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji. Komentowana ustawa w sposób szczegółowy opisuje sposób obliczania opłat rocznych oraz należności, której wysokość będzie uzależniona od klasy, pochodzenia i powierzchni gruntu podlegającego wyłączeniu. 

W przypadku wydania decyzji odmownej wnioskodawcy przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, za pośrednictwem starosty, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji wnioskodawcy.