Przedsiębiorstwo komunalne (spółka z o.o.) zajmuje się:
- odbieraniem odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów;
- zimowym utrzymaniem dróg (czynności jakie są wykonywane to: odśnieżanie i posypywanie materiałami szorstkimi i chemicznymi),
-  letnim utrzymaniem dróg samochodami: zamiatarki, polewaczki.

Wszyscy pracownicy wykonujący takie prace są zatrudnieni w systemie równoważnego czasu pracy.
Ile godzin mogą pracować pracownicy w poszczególnych (wymienionych) zakresach prac - na dobę?

Odpowiedź

Do kierowców pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz utrzymywania dróg mają w pełni zastosowanie jedynie przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 879, z późn. zm) - dalej u.o.c.p.k. Regulacje rozporządzenia WE 561/2006 dotyczące czasu jazdy, przerw i odpoczynków kierowców takich pojazdów są natomiast wyłączone.

Uzasadnienie

Ustawę o czasie pracy kierowców stosuje się do wszystkich kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, w tym umowy o pracę oraz wykonujących przewozy regularne na trasach nieprzekraczających 50 km, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego.
Przewozem drogowym w rozumieniu ustawy o czasie pracy kierowców jest zaś każda podróż odbywana w całości lub części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używanym do przewozu osób lub rzeczy.
Kierowcy pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów jak również kierowcy pojazdów używanych do zimowego i letniego utrzymaniem dróg bez względu na masę tych pojazdów zobowiązani są przestrzegać przepisy u.o.c.p.k.

Do tej kategorii pojazdów wyłączone jest natomiast stosowanie rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (...) Zgodnie bowiem z art. 29 u.o.c.p.k. w związku z art. 13 rozporządzenia WE 561/2006 na terytorium Polski nie stosuje się przepisów rozporządzenia do m.in. pojazdów używanych w związku z odprowadzaniem ścieków, ochroną przeciwpowodziową, konserwacją urządzeń zaopatrujących w wodę, gaz i elektryczność, utrzymaniem i kontrolą dróg, zbieraniem odpadów z gospodarstw domowych i ich wywozem, usługami telegraficznymi i telefonicznymi, nadawaniem programów radiowych i telewizyjnych oraz wykrywaniem nadajników lub odbiorników radiowych lub telewizyjnych.

Czas pracy kierowców - norma dobowa i tygodniowa.
Czas pracy kierowcy nie może, co do zasady, przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Jednakże w stosunku do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 10 godzin na dobę, a do pozostałych kierowców do 12 godzin na dobę - w ramach systemu równoważnego czasu pracy. Zgodnie z powyższym do kierowców pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz utrzymywania dróg można zastosować równoważny system czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nawet do 12 godzin.

W systemie tym wymiar czasu pracy przedłużony w poszczególnych dniach jest równoważony skróconym czasem pracy w innych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Natomiast tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Norma ta jest normą przeciętną dla danego okresu rozliczeniowego i jest liczona łącznie z godzinami nadliczbowymi.

Tygodniowy 48-godzinny wymiar czasu pracy obowiązuje kierowcę zatrudnionego u więcej niż jednego pracodawcy. W stosunku do kierowców pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów jak również kierowców pojazdów używanych do zimowego i letniego utrzymania dróg, pracodawca nie ma obowiązku uzyskać pisemnego oświadczenia o wymiarze zatrudnienia, albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy.

Należy wskazać, iż przepisy u.o.c.p.k. dotyczą wszystkich kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Wyłączenia, o których mowa w art. 22 u.o.c.p.k., dotyczące art. 12 ust. 2 i 3, art. 13, art. 21, art. 24 pkt 2 u.o.c.p.k., znajdują zastosowanie do kierowców prowadzących pojazdy wymienione w art. 29 u.o.c.p.k. oraz w art. 3 rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz w art. 2 ust. 2 lit. b umowy AETR. Kierowcy pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów, jak również kierowcy pojazdów używanych do zimowego i letniego utrzymania dróg wymienieni zostali w art. 13 rozporządzenia (WE) Nr 561, co oznacza, że do tej grupy stosuje się art. 22 u.o.c.p.k. z wyłączeniami tam przewidzianymi.

Do tej grupy kierowców nie znajdzie zatem zastosowania przepis art. 21 u.o.c.p.k, zgodnie z którym, w przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie. Czas pracy kierowców pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów jak również kierowców pojazdów używanych do zimowego i letniego utrzymania dróg, w porze nocnej będzie mógł wynosić tyle ile wynosi ich dobowa norma czasu pracy (nie ulega skróceniu do 10 godzin). Jeżeli, dobowa norma czasu pracy tej grupy kierowców wynosi 12 godzin, w porze nocnej taką liczbę godzin będą mogli przepracować.

W nieco inny sposób przedstawia się również kwestia przerw w pracy kierowców pojazdów przeznaczonych do odbierania odpadów z gospodarstw domowych oraz transportem tych odpadów jak również kierowców pojazdów używanych do zimowego i letniego utrzymania dróg. Tej grupie kierowców, w związku z wyłączeniem dokonanym w art. 22 u.o.c.p.k. pracodawca ma obowiązek zapewnić jedynie 15 minutową przerwę w pracy, wliczaną do czasu pracy, jeśli dobowy wymiar czasu pracy kierowców wynosi minimum 6 godzin. Pracodawca nie będzie musiał zatem udzielać pracownikom 30 lub 45 minutowej przerwy w pracy jeżeli liczba godzin pracy pracowników w danym dniu wynosi odpowiednio mniej lub więcej niż 9 godzin.