Jak w takiej sytuacji powinien postąpić organ?

Czy słusznym byłoby uchylenie wadliwego postanowienia?

Jeśli tak, na jakiej podstawie prawnej?

Odpowiedź

Można bronić poglądu, że mamy do czynienia z oczywistą omyłką, która pomimo że zaistniała w sentencji postanowienia, to jednak ma charakter nieistotny. Kluczowe jest bowiem stwierdzenie, że zamiarem organu nie było konkretyzowanie praw i obowiązków administracyjno prawnych w stosunku do osoby, która została omyłkowa wskazana w sentencji postanowienia.

Jeżeli bowiem z całokształtu postanowienia, w tym z tez jego uzasadnienia, a także faktu doręczenia wynika, że jego adresatem miała być rzeczywiście osoba, której postanowienie doręczono, możliwe jest zastosowanie trybu sprostowania oczywistej omyłki.

Uzasadnienie

Generalnie, sprostowaniu decyzji w trybie art. 113 Kodeksu postępowania administracyjnego  – dalej k.p.a. będą podlegały jedynie oczywiste błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki, czyli tzw. wady nieistotne decyzji, a więc takie uchybienia, które nie stanowią podstawy do wzruszenia decyzji w trybach nadzwyczajnych (por. wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2001 r., II SA/Gd 2089/98; niepubl.; wyrok NSA z dnia 20 lutego 2001 r., IV SA 2746/98, ONSA 2002/2 poz. 77; wyrok NSA z dnia 25 października 1999 r., II SA 1662/99; niepubl.; wyrok NSA z dnia 16 czerwca 1997 r., I SA/Ka 1612/96; niepubl.). W tej formie nie jest zatem możliwe takie ingerowanie w treść decyzji, które miałyby wpływ na zakres lub rodzaj przyznanych stronie uprawnień. Innymi słowy sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany decyzji czy ponownego rozstrzygnięcia sprawy w sposób odmienny od pierwotnego. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 kwietnia 2009 r., V SA/Wa 113/09, LEX nr 533291, stwierdzono, że "błąd pisarski" oznacza widoczne, wbrew zamierzeniu organu, niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylną pisownię albo widocznie nie zamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów, a "błąd rachunkowy" - omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, np. dodawania lub dzielenia. "Inne oczywiste omyłki" są to omyłki co do swej istoty stojące na równi z błędami pisarskimi, a zatem omyłki polegające na tym, że w decyzji wyrażono coś, co widocznie jest niezgodne z myślą wyrażoną przez organ, a zostało wypowiedziane tylko przez przeoczenie, niewłaściwy dobór słowa.

Wiele zależy zatem od oceny opisanego w pytaniu postanowienia w kontekście oczywistości zaistniałej omyłki. Jeżeli bowiem z całokształtu postanowienia, w tym z tez jego uzasadnienia, a także faktu doręczenia wynika, że jego adresatem miała być rzeczywiście osoba, której postanowienie doręczono, można bronić poglądu, że mamy do czynienia z oczywistą omyłką, która pomimo że zaistniała w sentencji postanowienia, to jednak ma charakter nieistotny. Kluczowe jest bowiem stwierdzenie, że zamiarem organu nie było konkretyzowanie praw i obowiązków administracyjno prawnych w stosunku do osoby, która została omyłkowa wskazana w sentencji postanowienia.

Do postanowień stosuje się w świetle art. 126  k.p.a.  odpowiednio regulację art. 113  k.p.a. , a zatem wydane przez organ wadliwe w powyższym zakresie postanowienie mogłoby zostać sprostowane.

Warto natomiast zauważyć, że brak jest możliwości uchylenia lub zmiany postanowienia w trybie art. 155  k.p.a.  ponieważ nie stosuje się go do postanowień. Teoretycznie zastosowanie mógłby natomiast znaleźć tryb stwierdzenia nieważności (stosuje się go do postanowień zaskarżalnych), z tym że konieczna byłaby konkluzja, że postanowienie dotknięte jest kwalifikowaną wadą prawną w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2  k.p.a. , czyli rażąco narusza prawo (jest to jednak wątpliwe).

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz. 267)