Najwyższa Izba Kontroli wykazała, że w 1/3 skontrolowanych samorządów spółki gminne świadczyły komercyjne usługi pogrzebowe. Działalność gospodarcza w tym obszarze była prowadzona wbrew przepisom, gdyż wykraczała poza ustalony dla gmin zakres zadań o charakterze użyteczności publicznej.

Czytaj też: MIB: projekt dotyczący m.in. lokalizacji cmentarzy jest konsultowany

Nadzór wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nad zarządzającymi cmentarzami był nierzetelny. W większości przypadków sprawdzano tylko porządek i czystość. Nikt natomiast nie zajmował się sprawami związanymi z zarządzaniem i utrzymaniem cmentarzy komunalnych tj. nie kontrolowano wysokości opłat cmentarnych, ich pobierania, rozliczania, akceptowano równoległe prowadzenie działalności komercyjnej, nie analizowano opłacalności przyjętej formy zarządzania cmentarzem, ani wywiązywania się z obowiązku prowadzenia dokumentacji cmentarnej.

Ponadto, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast często rezygnowali z uprawnień do nadzoru nad cmentarzami. W konsekwencji w ponad 37 proc. gmin wysokość cen za miejsce pochówku, a także zasady korzystania z cmentarzy ustalały - wbrew prawu - zarządzające cmentarzami podmioty zewnętrzne. Jak można się domyśleć, podmioty te kierowały się głównie chęcią zysku.

Izba ujawniła również brak jednolitości przy określaniu całego katalogu opłat cmentarnych. Brak widełek ustawowych wyznaczających ich zakres, sprzyja uznaniowości. W takim wypadku, niemożliwe jest ich zestawienie i porównanie między gminami. W konsekwencji, dochodzi do ogromnych różnic, gdzie np. całkowity koszt miejsca grzebalnego za dwuosobowy grób na okres 20 lat w Luboniu wyniósł 255 zł, a w Koninie aż 1980 zł.

Samorządy mają także problem z organizowaniem nowych miejsc pochówku oraz rozszerzeniem granic dotychczasowych cmentarzy komunalnych. Przeszkodą jest brak odpowiednich terenów spełniających warunki określone w przepisach. Gmina nie może bowiem wybudować cmentarza poza swoimi granicami administracyjnymi i nim zarządzać.

Najwyższa Izba Kontroli w związku z pilną potrzebą zmiany przepisów ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zwróciła się do Ministra Infrastruktury i Budownictwa o podjęcie następujących działań:
- wprowadzenie przepisu umożliwiającego lokalizację cmentarza komunalnego poza granicami gminy, z jednoczesnym wprowadzeniem podziału kompetencji w zakresie stanowienia prawa miejscowego oraz zarządzania nekropolią, w tym uprawnienia organów gminy, na terenie której cmentarz się znajduje oraz uprawnienia organów gminy, której cmentarz ma służyć;
- określenie katalogu opłat usług cmentarnych, zdefiniowanie pojęcia „usługi cmentarne” i odróżnienie ich od pojęcia komercyjnych „usług pogrzebowych”;
- wprowadzenie rozwiązań zapewniających skuteczną ochronę i utrzymanie starych cmentarzy.

Kontrolę koordynowała Delegatura NIK w Poznaniu. Przeprowadzono ją w województwach: dolnośląskim, łódzkim, podlaskim, świętokrzyskim, wielkopolskim oraz zachodniopomorskim. Była to pierwsza kontrola planowa poświęcona zarządzaniu cmentarzami komunalnymi.

Źródło: www.nik.gov.pl

 

LEX Samorząd Terytorialny Artykuł pochodzi z programu LEX Samorząd Terytorialny Już dziś wypróbuj funkcjonalności programu. Analizy, komentarze, akty prawne z interpretacjami