Odpowiedź

Organizator ma prawo realizować uprawniania kontrolne wobec własnej instytucji kultury w szczególności w zakresie nadzoru nad sposobem wykorzystywania dotacji czy realizacji planu działalności statutowej.

Uzasadnienie
Instytucje kultury prowadzą działalności w oparciu o zasady określone w ustawie z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 406). Jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym. Instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego, mogą otrzymywać dotacje na zadania, objęte mecenatem państwa, w tym dotacje na wydatki inwestycyjne, z budżetu państwa w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Wysokość rocznej dotacji na działalność instytucji kultury ustala organizator. Instytucje kultury gospodarują samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzą samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania.

Podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan działalności instytucji, zatwierdzony przez dyrektora z zachowaniem wysokości dotacji organizatora.

Organizator określając dla własnej instytucji kultury dotację podmiotową w decyzji o jej przyznaniu może określić zasady jej rozliczania przy zachowaniu "ustawowych" zasad samodzielności finansowej instytucji kultury.

Reasumując, organizator ma prawo realizować uprawniania kontrolne wobec własnej instytucji kultury w szczególności w zakresie nadzoru nad sposobem wykorzystywania dotacji czy realizacji planu działalności statutowej. Rozliczanie takiej dotacji musi odbywać się jednak w księgach handlowych instytucji kultury jako osoby prawnej zobowiązanej do prowadzenia ewidencji wszelkich operacji gospodarczych w tym związanych z otrzymaniem i wydatkowaniem środków w ramach planu finansowego na zasadach określonych ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). W praktyce znane są jednak dość powszechne praktyki łamiące moim zdaniem zasadę ustawową "samodzielności gospodarczej" instytucji kultury, polegające na traktowaniu własnych instytucji kultury niemalże jak jednostek budżetowych z ograniczaniem ich autonomii i samodzielności a nawet praktykami ingerencji w ewidencję operacji gospodarczych czy zasady organizacji.