Jednostki pomocnicze gminy mogą być utworzone przez radę gminy, która musi w tym celu podjąć odpowiednią uchwałę. Taka uchwała może zostać podjęta albo po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami gminy, albo też z ich inicjatywy. Do jednostek pomocniczych należą m.in. sołectwa, dzielnice, osiedla. Nie jest to jednak katalog zamknięty, co oznacza, że rada gminy może również utworzyć inne jednostki pomocnicze.

Szczegółowe zasady tworzenia, łączenia i podziału, a także znoszenia jednostek pomocniczych powinny zostać określone w statucie danej gminy. Taki statut jest uchwalany przez radę gminy. Zasady działania jednostek pomocniczych, zakres przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasady przekazywania środków finansowych na realizację zadań tych jednostek określane są również przez radę gminy. Przed uchwaleniem statutu rada gminy powinna przeprowadzić konsultacje z mieszkańcami. W statucie jednostki pomocniczej powinny zostać określone następujące kwestie: nazwa i obszar jednostki, zasady i tryb wyborów organów, organizacja i zasady działania tychże organów, zakres zadań przekazywanych jednostce przez gminę oraz sposób ich realizacji, a także zakres i formy kontroli oraz nadzoru organów gminy nad działalnością jednostki pomocniczej.

Opracowanie: Anna Dudrewicz
Źródło: Gazeta Prawna, 9 grudnia 2010 r.