Rada Miasta Hrubieszów uchwaliła regulamin dwóch targowisk miejskich. Na ich podstawie nałożyła na handlujących na targowisku obowiązek posiadania przy sobie dokumentu umożliwiającego ustalenie tożsamości przez administratora targowiska oraz innych dokumentów umożliwiających określenie legalności prowadzonej działalności handlowej.

Wojewoda Lubelski rozstrzygnięciem nadzorczym z 2 listopada br. unieważnił te zapisy. Stwierdził, że nałożenie powyższych obowiązków na podmioty handlujące na targowisku nie tylko nie mieści się w ramach upoważnienia wynikającego z art. 40 ust. 2 pkt. 4 ustawy o samorządzie gminnym, ale jest również pozbawione jakichkolwiek podstaw prawnych.
Wojewoda wskazał, że dla oceny prawidłowości korzystania z targowiska nie ma znaczenia okoliczność legitymowania się dokumentem tożsamości. Podmiot handlujący może wykazać uprawnienie do korzystania z targowiska okazując odpowiednie pokwitowanie uiszczenia opłaty targowej (lub np. dokument potwierdzający rezerwację miejsca). Z żadnego przepisu prawa nie wynika natomiast, że przy kontroli jej wniesienia wymagane jest przedstawienie dokumentu tożsamości czy też dokumentu potwierdzającego legalność prowadzonej działalności handlowej. Ponadto, dokument tożsamości osoba handlująca obowiązana jest okazywać jedynie uprawnionym organom i instytucjom.

Materia nie tej uchwały
Organ nadzoru zakwestionował też zapis regulaminu określający, że osoby handlujące na targowisku zobowiązane są do wniesienia opłaty targowej. Wskazał, że wszelkie regulacje dotyczące opłaty targowej winny znaleźć się w uchwale podejmowanej na podstawie art. 19 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, nie zaś w regulaminie targowiska. Zawarcie ich w regulaminie, nawet poprzez odesłanie do innych uregulowań, może wywoływać niejasności interpretacyjne.
Wojewoda stwierdził też nieważność zapisu regulaminu określającego, że administratorem targowiska „Mój Rynek” jest miejscowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, a kierownikiem targowiska osoba wskazana przez prezesa tego przedsiębiorstwa.
Według wojewody, żaden przepis ustawowy nie upoważnił rady do regulowania tej materii w przedmiotowej uchwale. Szczegółowe zadania zarządcy mogą być oczywiście powierzone określonemu podmiotowi, ale takie regulacje, jako skierowane do oznaczonej jednostki, nie powinny się znajdować w uchwale w sprawie ustalenia regulaminu targowiska, stanowiącej akt prawa miejscowego.

Burmistrz: chodziło o ułatwienia
Burmistrz, w złożonych wyjaśnieniach wskazał, że informacje, kto jest administratorem i kierownikiem targowiska miały na celu ułatwić handlującym korzystanie z obiektów, aby wiedzieli do kogo można się zwrócić ze sprawami dotyczącymi funkcjonowania targowiska. Burmistrz podniósł, że takie regulacje zamieszczone są w licznych regulaminach targowisk na terenie kraju i nie są kwestionowane przez organ nadzoru.
Burmistrz wyjaśniał, że zapis w regulaminie o obowiązku zapłaty opłaty targowej także ma charakter informacyjny. Natomiast nałożenie na podmioty handlujące na targowisku obowiązku posiadania przy sobie dokumentu umożliwiającego ustalenie ich tożsamości przez administratora targowiska oraz innych dokumentów umożliwiających określenie legalności prowadzonej działalności handlowej jest wypełnieniem wniosku inspekcji weterynaryjnej. Ma na celu pomoc w egzekwowaniu przepisów prawa.

Regulamin to nie tablica informacyjna
Wojewody nie uwzględnił tych wyjaśnień. Wskazał, że „regulamin targowiska – wbrew stanowisku zaprezentowanemu w nadesłanych wyjaśnieniach nie może być traktowany, jako informator o innych powszechnie obowiązujących przepisach prawa”.
Dla legalności kontrolowanej uchwały nie mają zaś znaczenia, że zakwestionowane postanowienia funkcjonują w innych regulaminach targowisk w kraju.

Odnosząc się zaś kwestii realizacji w regulaminie wytycznych powiatowego lekarza weterynarii, wojewoda zauważył, że rada gminy podejmując uchwałę w sprawie regulaminu targowiska winna działać wyłącznie w oparciu o istniejącą podstawę prawną jaką jest – w tym przypadku przepis art. 40 ust. 2 pkt. 4 ustawy o samorządzie gminnym, a treść podejmowanych regulacji winna dostosować ściśle do zakresu przyznanego jej upoważnienia i przysługujących jej kompetencji. Pismo powiatowego lekarza weterynarii w zakresie prowadzonych kontroli na targach bazarach nie stanowi zaś jakiegokolwiek źródła prawa i nie wpływa na zakres delegacji ustawowej do podjęcia uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego.

Ponadto zdaniem organu nadzoru z pisma Powiatowego Lekarza Weterynarii w Hrubieszowie nie wynika jakiekolwiek zobowiązanie rady do zamieszczania w regulaminach targowisk postanowień dotyczących obowiązku posiadania przy sobie dokumentu umożliwiającego ustalenie ich tożsamości oraz innych dokumentów umożliwiających określenie legalności prowadzonej działalności handlowej.

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego PN-II.4131.381.2017

Robert Horbaczewski