Tryb zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Zgodnie z art. 27 u.p.z.p. zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane. Naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części (art. 28 ust. 1 u.p.z.p.). Usunięcie błędów w takim akcie, nawet tych które wydają się być oczywiste np. omyłek pisarskich jest możliwe jedynie poprzez zmianę takiego aktu, przeprowadzoną
z zachowaniem procedury przewidywanej przy uchwalaniu planu.

Dopuszczalność sprostowania

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie przewiduje instytucji prostowania błędów lub oczywistych omyłek w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, będących aktami prawa miejscowego. Nie przewidują również takowej instytucji przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Artykuł 18 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym ma charakter kompetencyjny i nie może stanowić podstawy podjęcia uchwały w przedmiocie planu zagospodarowania przestrzennego bez zachowania trybu określonego w art. 14 i nast. u.p.z.p. (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 6 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Op 290/08, LEX nr 509694).

Nadmienić przy tym należy, że brak jest regulacji normatywnych dotyczących instytucji prostowania błędów w uchwałach podejmowanych przez organy władzy publicznej w kwestiach nie stanowiących rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej. Takie rozwiązania przyjmują jedynie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego dla decyzji i postanowień administracyjnych, jednakże brak jest możliwości stosowania analogii w omawianym wypadku. Co więcej, ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wymaga, żeby zmiana planu miejscowego została dokonywana w takim samym trybie, jak uchwalenie planu (art. 27 u.p.z.p.). Każdą zatem poprawkę, nawet uznaną przez organ planistyczny za sprostowanie „oczywistego błędu" należy traktować jako zmianę planu wymagającą przeprowadzenia procedury planistycznej.


Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie. W tym miejscu zwrócić uwagę należy na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 lutego 2014 r. (sygn. akt II SA/Gd 779/13, LEX nr 1470168), w którym zostało stwierdzone, że dopuszczalne jest tylko prostowanie rozbieżności pomiędzy oryginałem przesłanym do publikacji a tekstem ogłoszonym w dzienniku urzędowym. Natomiast błędy, które powstały na wcześniejszych etapach (były już w tekście oryginału) „prostuje się" poprzez klasyczną nowelizację, w przypadku miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dokonującą się w trybie art. 27 u.p.z.p.

Naczelny Sąd Administracyjny utrzymał powyższe orzeczenie w mocy (wyrok z dnia 08 sierpnia 2014 r., sygn. akt II OSK 1656/14) podkreślając, iż kompetencje organu muszą wynikać wprost z ustawy, natomiast z przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wynika wprost upoważnienie rady gminy do sprostowania uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Jednocześnie zostało zaakcentowane, że dopuszczenie możliwości prostowania takich uchwał opierałoby się w istocie na domniemaniu kompetencji. NSA ponadto wskazał, iż dokonanie zmiany
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w drodze sprostowania, a więc bez zachowania trybu, w jakim plan jest uchwalany, stanowi obejście art. 27 u.p.z.p. i to bez względu na to, czy sprostowanie spowodowało merytoryczną zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.


Na marginesie wskazać należy, że w orzecznictwie uprzednio pojawiał się pogląd o dopuszczalności dokonania sprostowania, jednakże w świetle obecnej linii orzeczniczej sądów administracyjnych nie zasługuje
on na aprobatę. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia z dnia 9 kwietnia 2008 r.

(sygn. akt IV SA/Wa 73/08, LEX nr 464009) opowiedział się za dopuszczalnością zastosowania instytucji sprostowania, jeśli ma ona charakter wyjątkowy i dotyczy jedynie szczególnie uzasadnionych przypadków, gdy nie można mieć wątpliwości, iż pomiędzy treścią przyjętego aktu, a wolą prawodawcy wystąpiła oczywista różnica np. istnieją dokumenty wskazujące, iż intencja prawodawcy była odmienna niż ostatecznie uzewnętrzniona w podjętej uchwale lub błąd ma charakter rażący, oczywisty (oczywiście wadliwe oznaczenie numeru nieruchomości, błędna nazwa, nieadekwatna jednostka miary itp.).


Dopuszczalność sprostowania przewidziana postanowieniami ustawy ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych


Powyższe nie oznacza jednak, że sprostowanie błędu jest w ogóle niedopuszczalne. Sprostowanie planu miejscowego jest możliwe na podstawie przepisu art. 17 ustawy z 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz. U z 2011 r. nr 197 poz. 1172 z późn. zm.). Zastosowanie tej regulacji możliwe jest jednak jedynie w wypadku zauważenia rozbieżności związanej z urzędowym ogłoszeniem tekstu danego aktu i polega na zlikwidowaniu rozbieżności pomiędzy oryginałem, czyli tekstem aktu prawnego skierowanym do publikacji przez organ wydający ten akt, a tekstem ogłoszonym we właściwym dzienniku urzędowym. Jeżeli treść przekazanego do ogłoszenia aktu prawa miejscowego jest identyczna z treścią aktu uchwalonego, tryb sprostowania przewidziany w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych nakazujący wydanie obwieszczenia nie ma zastosowania (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 1954/07, LEX nr 460547). Wynika to z faktu, że sytuacja prawna jednostki regulowana bezpośrednio lub pośrednio przez akt prawa miejscowego nie może zostać zmieniona przez organ, któremu nie przysługuje władztwo planistyczne w formie obwieszczenia (wyrok Naczelny Sądu Administracyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt II OSK 76/2012).


Brak możliwości uchylenia uchwały w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bez przeprowadzenia nowej procedury planistycznej


W sytuacji dostrzeżenia błędu w treści planu miejscowego rada gminy nie ma też możliwości uchylenia uchwały i jej ponownego uchwalenia w brzmieniu prawidłowym bez przeprowadzenia nowej procedury planistycznej. Nieistotne jest również przy tym czy plan już wszedł w życie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 423/05, LEX nr 204369). Wynika to z faktu, iż na równi ze zmianą traktuje się uchylenie obowiązującego planu. Przez zmianę planu miejscowego należy rozumieć nie tylko uchwałę zmieniającą obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, ale również taką uchwałę, która ma prowadzić do uchylenia obowiązującego planu (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 października 2012 r., sygn. akt II SA/Rz 731/12, LEX nr 1241344). W związku z powyższym, podjęcie przez radę gminy uchwały o uchyleniu całości lub części planu miejscowego, bez przeprowadzenia całej procedury planistycznej będzie skutkować nieważnością takiego aktu.


Reasumując, stwierdzić należy, iż w momencie stwierdzenia wystąpienia każdej nawet najdrobniejszej omyłki w treści uchwały, popełnionej na etapie wcześniejszym niż przekazanie aktu do publikacji, konieczne jest przeprowadzenie nowej procedury planistycznej. Taki pogląd może jednak budzić zastrzeżenia, w szczególności gdy sprostowanie nie ma charakteru merytorycznego oraz jednocześnie istnieją dokumenty z których wynika, że intencja prawodawcy była odmienna. Przede wszystkim należy mieć na względzie nieadekwatne konsekwencje, które wynikają z konieczności powtórzenia procedury planistycznej- zarówno w płaszczyźnie czasowej jak i ekonomicznej.