Ograniczenie dostępu
Ustalenie przez organ, że wnioskowana informacja jest informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.d.i.p.) nie powoduje jeszcze, że powinna ona zostać udostępniona wnioskodawcy. Ustawodawca w art. 5 u.d.i.p. przewidział ograniczenia w dostępie do informacji publicznej, do których należy m.in. możliwość naruszenia prywatności osoby fizycznej w związku z udostępnieniem informacji. Fakt, że określona informacja zawiera dane dotyczące prywatności nie oznacza jednak, że informacja traci charakter informacji publicznej. Nadal bowiem pozostaje informacją publiczną a jedynie prawo do jej uzyskania podlega stosownym ograniczeniom (wyrok WSA w Warszawie z 26 marca 2015 r., sygn. II SAB/Wa 1008/14, LEX nr 1729838).
Również ustawa nie przewiduje pełnego i bezwarunkowego prymatu ochrony prawa do prywatności nad prawem dostępu do informacji publicznej. W art. 5 ust. 2 u.d.i.p. przewidziano bowiem przypadki wyłączenia ochrony prywatności: jeśli informacja dotyczy osoby pełniącej funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji oraz kiedy osoba fizyczna wyraziła zgodę na udostępnienie informacji.
Funkcja zgody
Udzielenie przez osobę fizyczną zgody na udostępnienie dotyczących jej informacji wyłącza konieczność ochrony prywatności takiej osoby. Pamiętać przy tym należy, że zgoda lub jej brak będą miały prawne znaczenie tylko w przypadku osób nie pełniących funkcji publicznych oraz nie mających związku z pełnieniem takiej funkcji. Jeżeli osoba pełniąca funkcje publiczną składa oświadczenie o odmowie zgody na udostępnienie dotyczących sfery jej prywatności danych, to taka odmowa jest prawnie bezskuteczna (wyrok WSA w Warszawie z 25 kwietnia 2016 r., sygn. II SA/Wa 1813/15, LEX nr 2055069). W świetle art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych zgoda osoby, której dane dotyczą, jest przesłanką uchylającą bezprawność przetwarzania takich danych, w tym ich udostępniania (wyrok WSA w Warszawie z 2 lipca 2013 r., sygn. II SA/Wa 596/13, LEX nr 1351896).
Oświadczenie o rezygnacji z przysługującego prawa powinno mieć charakter wyraźnej zgody (wyrok WSA w Lublinie z 29 października 2015 r., sygn. II SA/Lu 637/15, LEX nr 1945114). Dlatego nie można np. zgody na przetwarzanie danych osobowych wyrażonej na potrzeby przydziału lokalu mieszkalnego z mieszkaniowego zasobu gminy uznawać za zgodę dotyczącą także innych postępowań, np. postępowania o udostępnienie informacji publicznej (wyrok WSA w Warszawie z 18 listopada 2008 r., sygn. II SA/Wa 1177/08, LEX nr 521932).
Pozyskanie zgody osoby fizycznej
Prawo nie przewiduje żadnej obowiązującej procedury umożliwiającej pozyskanie oświadczenia osoby fizycznej o rezygnacji z przysługującego jej prawa do prywatności. W szczególności przepisy nie nakładają na organ zobowiązany do udostępnienia informacji obowiązku dążenia do uzyskania takiej rezygnacji, co sprowadzałoby się do obowiązku każdorazowego kontaktowania się z osobami fizycznymi w przypadku wniosku obejmującego informacje ze strony ich prywatności (wyrok WSA w Rzeszowie z 10 listopada 2015 r., sygn. II SA/Rz 697/15, LEX nr 1936289). Skoro do organu rozpatrującego wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie należy pozyskanie oświadczenia, to właśnie wnioskodawca powinien pozyskać stosowną zgodę osoby fizycznej, której danych dotyczy wnioskowana informacja (wyrok NSA z 8 lipca 2015 r., sygn. I OSK 1530/14, LEX nr 1794746).
Jeśli stosowna zgoda nie zostałaby przedstawiona przez wnioskodawcę, to w oparciu o art. 5 ust. 2 u.d.i.p. powinno dojść do ograniczenia dostępu do informacji publicznej. Nie oznacza to jednak konieczności wydania decyzji o odmowie udostepnienia informacji ze względu na potrzebę ochrony prywatności. Skuteczna będzie bowiem ochrona prywatności już przez samo usunięcie (uczynienie nieczytelnymi) danych odnoszących się do osoby fizycznej, czyli tzw. anonimizacja informacji. Nieujawnienie danych odnoszących się do prywatności osoby fizycznej poprzez ich anonimizację uznawane jest za wystarczający sposób ochrony tożsamości, a przez to prywatności osoby (wyrok WSA w Olsztynie z 22 grudnia 2015 r., sygn. II SA/Ol 1179/15, LEX nr 1959387). Natomiast w konkretnych przypadkach, kiedy udostępniona kopia dokumentu zawiera szereg innych danych pozwalających na powiązanie z konkretną osobą fizyczną, dokonanie samej anonimizacji może nie zapewniać skutecznej ochrony prywatności (wyrok WSA w Warszawie z 5 sierpnia 2015 r., sygn. II SAB/Wa 521/15, LEX nr 1971783). W takiej sytuacji zasadne jest wydanie na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej.
