Zwierzę, które jest traktowane niewłaściwie w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt , może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi. Własność to podstawowe prawo rzeczowe pozwalające właścicielowi na korzystanie z rzeczy i rozporządzanie nią z wyłączeniem innych osób (por. art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Oznacza to, że inne podmioty prawa mają obowiązek nie ingerowania w sferę uprawnień właściciela.

Wyznacznikiem granicy własności są zwykle przepisy ustaw, które mogą w normatywnie określonych sytuacjach ograniczać, a nawet wyłączać święte prawo własności. Potoczne znaczenie słowa ,,odebranie”, to odebranie czegoś, co jest dla danej osoby przeznaczone. Jedno z wielu znaczeń tego słowa, bliskie ujęciu prawniczemu oznacza pozbawienie kogoś jego własności, tego, co ktoś posiada, ma (Słownik Języka Polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1992, s. 451). Pojęciem tym posługuje się ustawodawca w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296), gdzie w art. 1041 stwierdza, że odebranie polega na przymusowym odebraniu dłużnikowi rzeczy ruchomej lub dokumentu i wydanie ich wierzycielowi.

Podobnie określa to art. 136 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , przyjmując, że jeżeli zobowiązany uchyla się od obowiązku wydania oznaczonej rzeczy ruchomej, rzecz ta może być mu przez organ egzekucyjny odebrana w celu wydania jej wierzycielowi.

Przyczyną odebrania zwierzęcia może być przede wszystkim znęcanie się nad nim, przez co ustawodawca rozumie zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień (por. art. 6 ust. 2 u.o.z. ). Rozumie się przez to w szczególności umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi, przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych, złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt czy utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania. Katalog przypadków określonych w art. 6 ust. 2 pkt. 1-19 u.o.z. jest szeroki i obejmuje właściwie wszystkie sytuacje, które mogą być powodem znęcania. Prawodawca zdecydował się nawet umieścić w tym katalogu przypadek zoofilii, czyli stanu, w którym jedynym lub preferowanym sposobem osiągania satysfakcji seksualnej jest wykonywanie czynności seksualnych przy udziale zwierząt.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przesłanką istotną wystarczającą do czasowego odebrania zwierzęcia jest jego traktowanie w sposób określony w art. 6 ust. 2 ustawy. Stwierdzone przez właściwe służby okaleczenie psa było wystarczającą okolicznością do skorzystania przez organ z uprawnienia wynikającego z art. 7 ust. 1 u.o.z. ( wyrok z 11 grudnia 2008 r., IV SA/Wa 1650/08). Inne orzeczenie zwraca uwagę, że okoliczności takie jak brak zapewnienia zwierzętom właściwego schronienia przed chłodem, deszczem czy upałem, przetrzymywanie ich na terenie na którym narażone są na uszkodzenia ciała, bez dbałości o ich stan sanitarny (brak odpchlenia i odrobaczenia, brak szczepień w tym obowiązkowych), brak zapewnienia właściwego pożywienia daje organom podstawy do uznania, iż warunki jakie stworzyła swym psom skarżąca były niewłaściwe w rozumieniu ustawy i zaistniały przesłanki do orzeczenia o przymusowym odebraniu zwierząt (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2 sierpnia 2007 r., II SA/Go 202/07).

Czytaj też:
Odebranie zwierzęcia właścicielowi regulowane jest przez dwie odmienne procedury prawne

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2003 r., Nr 106, poz. 1002 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.)